Wstyd, smutek, złość – zapraszamy na spotkanie z emocjami!
Wstyd
Trudno nam zauważyć wstyd, bo nikt nie lubi go pokazywać. Chętnie go maskujemy. Tymczasem, kiedy jesteśmy go świadomi, może okazać się bardzo pomocny.
Jeśli go zauważysz, zadaj sobie pytanie: czy chcę pokazać innym, że się różnię, czy raczej wolę się do nich upodobnić? Na czym mi zależy i co przyniesie mi korzyść?
Wstyd będzie tym bardziej narastał, im bardziej będziesz starać się go ukryć. On chce ci przekazać ważną informację o Tobie! Najlepszy sposób na to, by sobie poszedł, to dostrzec go, zrozumieć skąd się wziął i podjąć działanie.
Wstyd ostrzega nas przed niebezpieczeństwem (nie mamy czasem ochoty żeby ktoś nas przytulał, dotykał), czasem nie pozwala na to, by robić wszystko, co chcemy, bo przypomina nam o przestrzeganiu obowiązujących norm i zasad.
Zdrowy wstyd jest pożyteczny. Kiedy jednak ktoś wstydzi się nieustannie, to ma utrudnione życie, gdyż może czuć się samotny. Może wtedy zacząć traktować innych z pogardą, bo kiedy sam siebie wywyższa przestaje czuć się gorszy, chociaż na moment.
Kiedy sam/sama przed sobą przyznasz „tak, wstydzę się”, wtedy to uczucie traci swoją siłę, gdyż zaczynasz rozumieć skąd się wzięło.
Więcej o wstydzie dowiesz się np. z książki „Latający śpiwór i maski wstydu” W. Kołyszko.
Smutek / przygnębienie / rozpacz
Nikt nie lubi być smutny, robimy wiele rzeczy, żeby czuć smutek jak najkrócej. Tymczasem emocja ta pomaga nam pożegnać się z tym, co odchodzi a także z tym, co jest dla nas niedostępne.
Smutek pomaga nam zaakceptować coś, co się nigdy nie zmieni. Kiedy opłaczemy stratę, znów wraca do nas energia i radość. Dlatego warto pozwalać sobie na łzy, szczególnie w obecności kogoś, kto zrozumie Twój ból i nie będzie na siłę Cię pocieszał, tylko będzie wiedział, że żal potrzebuje wybrzmieć, potrwać.
Im wyraźniej poczujesz smutek i pokażesz go, tym szybciej Cię opuści.
Sposoby na wyrażenie smutku, przygnębienia, rozpaczy:
– przebywanie w samotności w ulubionym miejscu (kącik w pokoju, blisko przyrody);
– płacz (w samotności lub przy osobie, której ufasz);
– pozwolenie ciału poruszać się tak, jak chce, np. pokiwać się, zwinąć w kłębek, poruszać do smutnej muzyki;
– narysowanie smutnego obrazka;
– zaśpiewanie smutnej piosenki albo pieśni z serca własnego autorstwa, nawet bez słów.
Złość
Złość informuje, że:
– jakaś ważna dla Ciebie potrzeba nie może zostać zrealizowana, coś nie pozwala Ci zrobić tego, co chcesz albo dostać tego, czego potrzebujesz;
– ktoś robi Ci krzywdę (np. bierze bez pozwolenia Twoją własność).
Złość pomaga znaleźć siłę, by pokonać przeszkodę albo obronić się przed zagrożeniem.
Instrukcja obsługi złości:
– kiedy się pojawi, najpierw ją poczuj i nazwij (jestem wściekły/a!);
– możesz ją oswoić na różne sposoby: krzyczeć, tupać, rzucać miękką poduszką, wyskakać, podrzeć gazetę, kopać piłkę – ważne, by zrobić to w sposób, który nie zagraża ani Tobie, ani innym. Kiedy emocje są mniejsze, można ją narysować albo o niej napisać, zaśpiewać piosenkę albo opowiedzieć komuś, co czujesz.
Złość ma w sobie dużo energii. Kiedy ją schowasz, może boleć Cię brzuch. Osoby chowające złość mogą stać się złośliwe i żartować sobie z innych.
Czasem złościmy się, kiedy odczuwamy smutek albo wstyd i trudno nam się do tego przyznać.
Pytania dla rodziców:
1. Czy akceptujesz złość u swojego dziecka?
2. Co robisz, kiedy się złości?
3. Jak pokazujesz dziecku własną złość? Pamiętaj, że jesteś wzorem do naśladowania, modelem.
4. Czy akceptujesz złość u siebie?
